Een goede basis is het halve werk

Het aanleren van oefeningen, gedrag en commando’s kan bij elke oefening anders zijn maar over het algemeen gelden er een aantal regels die de basis vormen voor bijna elke oefening. Als je deze regels volgt kun je je hond (bijna) alles leren en blijft het leuk voor jou en je hond.

Commando’s koppelen

Een oefening begin je altijd eerst met het aanleren van het gewenste gedrag. Dit gedrag leer je spelenderwijs aan met een beloningssnoepje (of spel of een clicker als je hiermee traint). Het commando koppelen doe je pas als het gedrag succesvol “vast” zit bij je hond. Je kunt hem dit gedrag dus meerdere keren laten uitvoeren zonder twijfel bij je hond en zonder dat hij afgeleid is. Als dit helemaal goed gaat, dan pas geef je het commando als je hond het juiste gedrag heeft laten zien.

Aanleren van het commando “zit” doe je dus door eerst te werken met een snoepje (houd dit voor zijn neus en beweeg langzaam naar boven zijn hoofd, zodat hij het snoepje volgt). Weet je hond wat hij moet doen en gaat hij telkens weer zitten als je dit oefent, dan spreek je na het zitten van je hond het commando “zit”, gevolgd door je markeerwoord (bijv. “goed zo”). Je traint dus eerst het gedrag en koppelt daarna pas een commando eraan.

Variaties

Elke oefening kun je steeds moeilijker maken met allerlei variaties. Bij de meeste oefeningen kun je variëren met:

  • Tijd
  • Afstand
  • Commando
  • (Afleiding)

Variëren doe je zodat commando’s beter verankert raken bij je hond, en je hond deze steeds consequenter uitvoert, ook onder niet getrainde situaties.

Tijd

Met tijd bedoelen we hoe lang iets duurt. Meestal bedoelen we hiermee (een deel van) een oefening. Je kunt denken aan het commando “blijf” en hoe lang je hond daar of in die positie moet blijven voordat je beloont. Het kan echter ook de tijd zijn die jouw hond moet focussen op jou voordat je een snoepje geeft.

Afstand

Met afstand bedoelen we commando’s op afstand geven. Je hebt vast wel eens gemerkt dat je hond prima kan zitten als je dat vraagt als hij naast je staat, maar loopt hij 3 meter van je af, lijkt hij ineens bananen in zijn oren te hebben. Ook dit moet je apart trainen en is met veel oefeningen te combineren. Laat je hond bijvoorbeeld liggen en blijven, loop een paar meter weg en geef dan het commando “zit”. Ook dit moet je dus apart trainen.

Commando

Een commando kun je geven door het uit te spreken (of een geluid te maken), maar ook door te gebaren of een bepaalde houding aan te nemen. Gebaren ga je meestal pas aanleren als het betreffende commando zonder problemen gaat, maar soms zit het commando al grotendeels in de oefening verstopt. Als je “liggen” aan gaat leren ga je vaak al automatisch naar de grond wijzen (zie de oefening voor details), dus in dit geval gaat het net andersom. Zit er geen gebaar in de oefening verwerkt dan moet je dit gaan aanleren op dezelfde wijze als je een commando aanleert.

Afleiding

Afleiding kan van alles zijn voor je hond natuurlijk, denk aan andere honden, andere mensen, andere omgevingen (het park, een winkelstraat, een grasveldje, de achtertuin). Als er afleiding in de buurt is, is het voor je hond een stuk moeilijker om zijn aandacht bij jou te houden en jouw commando’s op te volgen. Ook hier bouw je in op, je begint met een kleine afleiding en maakt deze steeds wat groter.

De afleiding kun je ook weer combineren met de eerste drie variaties: tijd, afstand en commando. Je kunt in een druk park gaan staan, op 10 meter afstand van je hond, geef heb met een gebaar het commando “focus op mij” en laat hem 2 minuten onafgebroken zijn focus houden. JA, DAT IS NATUURLIJK KANSLOOS! 😀 Maar zonder gekheid, gebruik wat eenvoudige combinaties om het steeds uitdagender te maken en leuk te houden maar ga niet overdrijven.

Houd het leuk en luchtig

Je hond leren luisteren hoort bij een goede opvoeding maar houd het wel leuk en luchtig. Dat wil zeggen, maak er geen halszaak van. Oefenen moet leuk zijn voor zowel jou als je hond. Soms gaat het makkelijk en soms heb je aardig wat uithoudingsvermogen nodig en soms lukt het helemaal niet. Alles is goed. Lukt het vandaag niet, dan probeer je het morgen weer. Zet je hond niet onder druk, straf je hond niet en zorg ervoor dat hij het leuk blijft vinden om de oefenen. Combineer oefeningen met wat speeltijd, een aai over de bol of wat extra complimentjes.

Sluit altijd af met een succesje

Het is belangrijk voor je hond dat hij oefenen leuk blijft vinden. En hoe slecht je oefeningen vandaag ook gingen, zorg ervoor dat je hond altijd afsluit met een succes. Als je stopt met een “goed zo”, in plaats van “nou dat was weer niks vandaag”, heeft je hond het beter naar zijn zin en zal hij morgen weer opnieuw zijn best doen als je gaat oefenen.

Afsluiten met een succesje moet wel ook verdiend worden, dus niet zomaar gaan belonen, terwijl je hond de oefening fout heeft gedaan. Bij bijna elke oefening kun je een stapte terug gaan in de training en het weer net iets makkelijker maken. Ga net zover terug totdat je hond de eenvoudige versie weer perfect uitvoert of geef een ander commando waar je hond wel op reageert. Beloon het succes door even te spelen of een beloning te geven en wat complimentjes.

Samenvatting

Give a man a fish, … Teach a man to fish, … Oefeningen aanleren is heel eenvoudig als je eenmaal doorhebt hoe het gaat. Train eerst gedrag voordat je een commando gaat gebruiken, houd trainingen leuk, luchtig en kort en stop je training altijd vrolijk en met een succesvolle oefening. Als je deze basis principes volgt, zullen zowel jij als je trouwe viervoeter er veel plezier aan beleven en wordt er ook daadwerkelijk nog wat geleerd.